Wielkość i struktura wydatków turystów w Polsce

Badania przeprowadzone w 2013 roku pozwoliły oszacować przeciętne wydatki turystów odwiedzających Polskę na poziomie 401 USD na osobę i 76 USD na jeden dzień pobytu (średnie ważone). Porównanie uzyskanych danych z tymi, które oszacowano dla roku 2012 wskazuje na nieznaczny spadek przeciętnych wydatków na osobę (o ok. 0,7%) i wydatków dziennych (o ok. 2%); w obydwu przypadkach odnosi się to do średnich ważonych. Niepokojący jest w tym wypadku fakt, że tendencja spadkowa, choć niewielka, utrzymuje się systematycznie od czwartego kwartału 2012.

Rys. 10. Przeciętne wydatki turystów na osobę w 2013 roku w USD (według krajów)

Średnie wydatki na osobę według krajów wahały się w granicach od 152 USD (Czechy) do 870 USD (wybrane kraje zamorskie). W odniesieniu do roku ubiegłego zmalała rozpiętość pomiędzy najwyższymi i najniższymi wydatkami, utrzymując średnią na nieco niższym poziomie. Wzrost wydatków notujemy dla wszystkich naszych wschodnich sąsiadów (Rosji, Ukrainy, Litwy i Białorusi) oraz Węgier.

Pocieszającym jest wzrost, po okresie spadków, wydatków podróżnych z Francji i Wielkiej Brytanii. Kolejny rok z rzędu widoczne są spadki wydatków turystów z Włoch i Czech oraz rezydentów innych bogatych krajów UE – Niemców (najbardziej dotkliwy w skali wydatków ogółem) i Szwedów. Analizując je należy pamiętać, że organizacja Mistrzostw Europy w ubiegłym roku przyciągnęła do Polski turystów generujących większe wydatki, stąd tegoroczna korekta. Jednocześnie uwagę zwraca wzrost ruchu turystycznego i wydatków z nim związanych na granicy wschodniej, głównie za sprawą otwarcia małego ruchu granicznego z Federacją Rosyjską.

Największy wzrost poziomu wydatków (rok do roku) od-nosi się do: Ukrainy, Rosji, Białorusi. Na uwagę zasługuje znaczący wzrost zainteresowania naszym krajem wśród turystów z bogatych krajów azjatyckich (Japonii, Korei Pd, Chin). Największe obniżenie dotyczy przyjeżdżających z Włoch i Szwecji.

Jeśli chodzi o przeciętne dzienne wydatki turystów, analiza danych za rok 2013 pokazuje, że wahały się one w granicach od około 49 USD (Czechy) do 138 USD (Białoruś). W stosunku do roku 2012 najbardziej wzrosły przeciętne dzienne wydatki turystów z Białorusi, Rosji, Ukrainy, a zmalały – z Włoch.

W roku 2013 najwięcej wydawały osoby deklarujące za-kupy na własne potrzeby jako główny cel podróży (482 USD), jednocześnie jest to segment wydatków, które zwiększyły się w największym stopniu, następnie ci, którzy przyjechali w sprawach służbowych (403 USD) i typowo turystycznych (368 USD). W stosunku do roku 2012 nieznaczne ujemne zmiany (ok. 0,7%) poziomu wydatków według deklarowanych celów podróży dotyczyły kategorii: sprawy zawodowe, typowa turystyka, odwiedziny oraz tranzyt. Wydatki zdrowotne to cel, na który sukcesywnie cudzoziemcy przeznaczają coraz więcej.

Podobnie jak rok wcześniej, wyniki badań przeprowadzonych w 2013 roku pokazują, że najwięcej pozostawiały w Polsce osoby zatrzymujące się w mieszanych rodzajach zakwaterowania (przeciętnie 621 USD na osobę; więcej niż w 2012), następnie w hotelach i motelach (428 USD, również wzrost w stosunku do 2012) oraz – tu zmiana w stosunku do poprzedniego roku – w domkach letnich i samodzielnych apartamentach (346 USD, o 15% mniej, niż w całym roku 2012). Opisane zmiany są korektą ubiegłorocznych odchyleń i powrotem do trendów sprzed EURO 2012. Najmniejsze wydatki związane były z noclegami w kwaterach prywatnych – w 2013 roku obserwujemy kolejny rok z rzędu spadki w tej kategorii. Wzrosły natomiast wydatki nocujących u rodziny i znajomych.

Rodzajowa struktura wydatków turystów na wybrane do analizy kategorie dóbr i usług uległa w badanym okresie niewielkim zmianom. Turyści przeznaczyli około 13% pozostawionych w Polsce sum na noclegi (mniej niż rok wcześniej), a około 15% na wyżywienie (również spadek). Zwraca uwagę fakt, że od dłuższego czasu znaczącą (i wciąż rosnącą) część stanowią wydatki przeznaczone na zakupy na własne potrzeby (29,8% wydatków, w roku 2012 – 25,2%). Wzrosło również znaczenie zakupów w celu odsprzedania. Wydaje się, że te zmiany w strukturze wydatków (wzrost znaczenia zakupów) są efektem wzmożonego ruchu na granicy wschodniej.

Podobnie jak rok wcześniej, uzyskane wyniki pozwalają także na bardziej szczegółowe rozszacowanie wydatków ponoszonych w ramach głównych grup rodzajowych, zwłaszcza w odniesieniu do wyżywienia i transportu. W 2013 roku wśród wydatków przeznaczonych na wyżywienie 69% należy wiązać z korzystaniem z usług gastronomii, natomiast w kosztach transportu 62,4%, wobec 54,6% w 2012 r., stanowił zakup paliw, nieco mniej (37,6%) wydano na zakup biletów.

W badanym okresie udział wydatków pokrywanych kartami płatniczymi wyniósł nieco więcej, niż poprzednio (23% wobec 22,8% w 2012 i 26,1% w 2011 r.). Z dotychczas prze-prowadzonych badań wynika, że w 2013 roku najwyższy poziom wydatków deklarowali respondenci w wieku 65 lat i więcej (415 USD), a następnie w wieku 25 – 34 lata (362 USD).

Ocena wielkości popytu turystycznego turystów wymaga uwzględnienia wszystkich wydatków, łącznie z tymi, które są ponoszone za granicą, przed podróżą i wpływają na konta polskich podmiotów gospodarczych. Chodzi tu przede wszystkim o wartość usług świadczonych na terenie Polski, ale opłaconych w miejscu stałego zamieszkania turystów. W badanym okresie przeciętne wydatki poniesione przed podróżą ukształtowały się na poziomie 264 USD na osobę i 51 USD na dzień pobytu. To więcej niż rok wcześniej, a na ten fakt w dużej mierze wpłynęło zwiększenie ilości tzw. „przyjazdów pakietowych”.

Analiza regionalna wydatków turystów (a co za tym idzie przychodów z turystyki) jest dość ograniczona ze względu na to, że turyści zazwyczaj odwiedzają kilka miejsc w czasie tej samej podróży. Z badań przeprowadzonych w 2013 roku wynika, że największe wydatki związane były z podróżami pod-czas których turyści odwiedzili kilka województw (turystyka objazdowa) oraz odwiedzających województwo podkarpackie, co z kolei może się wiązać z turystką – w znacznej mierze – zakupową. W dalszej kolejności znajdują się podróże do woj. warmińsko-mazurskiego i wielkopolskiego. Obszary cechujące się najniższymi wydatkami turystów to opolskie, lubuskie i zachodniopomorskie.

Katarzyna Janczak
Krzysztof Patelak

Źródło: materiały pochodzą ze strony Ministerstwa Sportu i Turystyki (msport.gov.pl)
Fot: własność redakcji

Przeczytaj również: Długość pobytu w 2013 roku w Polsce http://www.wirtualneoslo.pl/dlugosc-pobytu-2013-polsce/