Wybory Prezydenta RP 2015 – pytania i odpowiedzi
W 2015 roku czekają nas wybory prezydenckie i parlamentarne. Warto zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat ich organizacji i przeprowadzania, a przede wszystkim dowiedzieć się jakie wymogi musimy spełnić, aby jako obywatele polscy mieszkający za granicą, wziąć w nich udział i tym samym skorzystać z jednego z naszych najważniejszych obywatelskich praw.
Zgodnie z Konstytucją RP wybory Prezydenta RP zarządza Marszałek Sejmu RP i wyznacza ich datę na dzień wolny od pracy przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji urzędującego Prezydenta (kadencja obecnie urzędującego Prezydenta RP kończy się 6 sierpnia 2015 r.). W dniu 4 lutego br. Marszałek Sejmu RP wydał postanowienie o zarządzeniu wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. § 2 tego postanowienia głosi: „Datę wyborów wyznaczam na niedzielę dnia 10 maja 2015 r.”
1. Kiedy odbędą się wybory prezydenckie?
Pierwsza tura wyborów odbędzie się 10 maja 2015 r., a druga – w przypadku gdy żaden z kandydatów nie uzyska więcej niż połowy ważnie oddanych głosów – 24 maja 2015 r.
2. W jakim przypadku organizuje się drugą turę wyborów prezydenckich?
Jeżeli w pierwszej turze wyborów prezydenckich żaden z kandydatów nie uzyska więcej niż połowy ważnie oddanych głosów (50% plus 1 głos), czternastego dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się drugą turę wyborów.
3. O co należy zadbać już teraz, chcąc oddać głos w nadchodzących wyborach?
Przede wszystkim należy już teraz sprawdzić, czy mamy ważny polski dowód osobisty lub paszport, ponieważ głosowanie jest możliwe wyłącznie po jego okazaniu. Jeżeli ostatni polski paszport utracił już ważność należy złożyć w konsulacie wniosek o wydanie nowego paszportu. Wyrobienie nowego dowodu osobistego w konsulacie nie jest możliwe.
4. Czy można głosować w wyborach Prezydenta RP mieszkając w Szwecji?
Tak, jest to możliwe, jeżeli spełnia się trzy warunki:
– najpóźniej w dniu głosowania ma się ukończone 18 lat,
– posiada się ważny polski paszport lub dowód osobisty,
– dokonało się wcześniej osobistego zgłoszenia do spisu wyborców.
Głosować nie mogą:
osoby ubezwłasnowolnione, osoby pozbawione praw publicznych prawomocnym wyrokiem sądu lub pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.
5. Co to znaczy ważny polski paszport lub dowód osobisty?
W obu dokumentach umieszczony jest termin ich ważności. Polskie dowody osobiste i paszporty są najczęściej ważne przez 10 lat od daty ich wydania. Stosowna adnotacja znajduje się na stronie ze zdjęciem posiadacza dowodu osobistego lub paszportu. (w prawym dolnym rogu). Niekiedy dowody osobiste wydawane są bezterminowo, co poświadcza stosowna adnotacja.
UWAGA: Dowód osobisty i paszport nie mogą być uszkodzone. W przypadku uszkodzenia dokumentu (np. naderwania stron, ich nadpalenia, trwałego zamazania) lub zaistnienia innej okoliczności utrudniającej ustalenie tożsamości osoby, która się nim posługuje, konsul lub komisja wyborcza mogą uniemożliwić wyborcy udział w głosowaniu.
6. Ile czasu będę czekał na polski paszport, który umożliwi mi głosowanie?
W Wydziale Konsularnym ambasady RP w Sztokholmie czas oczekiwania na wydanie paszportu 10-letniego (biometrycznego), wynosi w tej chwili od 3 do 5 tygodni. W przypadku zwiększonego zainteresowania, ten czas może się wydłużyć nawet do 8 tygodni, zalecamy więc złożenie wniosku odpowiednio wcześniej. Aby złożyć wniosek o wydanie paszportu należy uprzednio zarejestrować swoją wizytę w serwisie www.e-konsulat.gov.pl.
7. Czy można głosować legitymując się szwedzkim paszportem lub szwedzkim Identitetskort (ID-kort)?
Nie można.
8. Co to jest spis wyborców i kto go prowadzi?
Spis wyborców to lista, na którą wpisuje się osoby, którym przysługuje prawo wybierania. W Polsce gminy prowadzą i aktualizują stały rejestr wyborców mieszkających na ich terenie. Na podstawie tego rejestru jest sporządzany spis wyborców. Polskie placówki dyplomatyczne i konsularne za granicą nie prowadzą stałego rejestru czy spisu wyborców przebywających za granicą. Przed każdymi wyborami konsul właściwy terytorialnie sporządza nowy spis wyborców, dlatego niezwykle ważne jest, aby wyborcy mieszkający za granicą dokonali zgłoszenia do spisu wyborców przed każdymi wyborami. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu wyborców.
9. Kiedy i jak mogę zgłosić się do spisu wyborców?
Informację o możliwości dokonywania zgłoszeń do spisu wyborców rozpowszechnia przed każdymi wyborami konsul. Wydział Konsularny Ambasady RP w Sztokholmie poinformuje o możliwości dokonywania zgłoszeń do spisu wyborców poprzez ogłoszenie na swojej stronie internetowej (www.sztokholm.msz.gov.pl). Zachęcamy do śledzenia informacji pojawiających się na stronie internetowej. Zgłoszenia do spisu wyborców można dokonać po ukazaniu się ogłoszenia o możliwości jego dokonania. Wpisu dokonuje się na podstawie osobistego zgłoszenia wniesionego ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Zgłoszenie powinno zawierać:
1.Imię (imiona) i nazwisko;
2.Imię ojca;
3.Datę urodzenia;
4.Numer ewidencyjny PESEL;
5.Oznaczenie miejsca pobytu wyborcy za granicą;
6.Numer ważnego polskiego paszportu lub dowodu osobistego;
7.Miejsce i datę wydania paszportu lub dowodu osobistego;
8.W przypadku obywateli polskich czasowo przebywających za granicą należy podać miejsce wpisania wyborcy do rejestru wyborców.
UWAGA: Niezwykle ważne jest, aby dokonując zgłoszenia stosować dokładnie taką pisownię i podawać dokładnie takie dane, jakie widnieją w ważnym polskim dokumencie tożsamości (dowodzie osobistym lub paszporcie).
WAŻNE: Wyborca, który przed dniem pierwszego głosowania dokonał zgłoszenie w sprawie wpisania do spisu wyborców sporządzanego przez konsula będzie ujęty w tym spisie wyborców również w przypadku ewentualnego ponownego głosowania. Nie ma możliwości kolejnego wyboru obwodu głosowania. Wyborca, który w ponownym głosowaniu będzie chciał głosować w innym obwodzie głosowania musi wziąć zaświadczenie o prawie do głosowania. Wniosek w tej sprawie wyborca powinien złożyć konsulowi, któremu dokonał zgłoszenia w sprawie wpisania do spisu wyborców.
Wyborcy, którzy planują głosowanie osobiste muszą zarejestrować się najpóźniej na 3 dni przed dniem wyborów.
10. Co należy zrobić, jeśli po dokonaniu zgłoszenia do spisu wyborców okaże się, że w dniu wyborów będę przebywać na terenie innego obwodu wyborczego?
Wyborca zmieniający miejsce pobytu przed terminem wyborów może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. W Polsce takie zaświadczenie może wydać urząd gminy. Wyborca, który otrzyma takie zaświadczenie, nie musi rejestrować się w komisji wyborczej, w której będzie głosował. Wystarczy, że w dniu wyborów przyjdzie do lokalu wyborczego z ważnym polskim dokumentem tożsamości. Analogiczne zaświadczenie może wydać konsul, który przyjął zgłoszenie do spisu wyborców. Na podstawie takiego zaświadczenia możliwe jest głosowanie w dowolnym lokalu wyborczym w kraju lub za granicą.
WAŻNE: Wyborca, który przed dniem pierwszego głosowania złożył wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie głosowania, otrzyma dwa zaświadczenia: zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu pierwszego głosowania oraz zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu ponownego głosowania. W przypadku utraty zaświadczenia, niezależnie od przyczyny, nie będzie możliwe otrzymanie kolejnego zaświadczenia, ani wzięcie udziału w głosowaniu w obwodzie właściwym dla miejsca stałego zamieszkania.
11. Czy możliwe jest głosowanie korespondencyjne?
Tak. Informacje o możliwości głosowania korespondencyjnego przed wyborami podaje do publicznej wiadomości konsul. Wyborcy mieszkający za granicą zamiar głosowania korespondencyjnego zgłaszają najpóźniej do 15 dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej powinno zawierać:
1.Imię (imiona) i nazwisko;
2.Imię ojca;
3.Datę urodzenia;
4.Numer ewidencyjny PESEL;
5.Oznaczenie wyborów, których dotyczy, a także wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy, albo deklarację osobistego odbioru pakietu wyborczego.
Na podstawie takiego zgłoszenia konsul wpisuje osobę do spisu wyborców i wysyła pakiet wyborczy zawierający m.in. kartę do głosowania, kopertę zwrotną i instrukcję. Wyborca musi następnie odesłać w określonym terminie swój głos (na własny koszt) na adres wskazany przez konsula. Można też osobiście przekazać kopertę zwrotną konsulowi.
WAŻNE: Wyborca, który przed dniem pierwszego głosowania dokonał zgłoszenia zamiaru korespondencyjnego, również w przypadku ewentualnego ponownego głosowania będzie głosował korespondencyjnie. Konsul prześle mu pakiet wyborczy na ten sam adres, na który przesłał pakiet wyborczy przed pierwszym głosowaniem. Nie ma możliwości zmiany adresu.
12. Czy mogę głosować w Szwecji za pośrednictwem pełnomocnika?
Nie. Artykuł 54 §4 Kodeksu wyborczego wyklucza taką możliwość.
13. Czy w Szwecji mogą głosować obywatele polscy, którzy przebywają tu czasowo?
Osoby mieszkające na stałe w Polsce, które w dniu wyborów nie będą mogły oddać głosu w kraju, a będą przebywać wtedy w Szwecji, mogą wziąć udział w głosowaniu po okazaniu zaświadczenia o prawie do głosowania otrzymanego z urzędu gminy w Polsce. Trzeba więc pamiętać, aby przed wyjazdem z Polski uzyskać takie zaświadczenie. Osoby, które uzyskają zaświadczenie w miejscu swojego stałego zameldowania nie muszą dokonywać uprzedniego zgłoszenia do spisu wyborców prowadzonego przez konsula. Wystarczy okazać komisji wyborczej to zaświadczenie (wraz z dokumentem tożsamości).
14. Jakie przepisy regulują kwestie związane z organizacją i przeprowadzaniem wyborów prezydenckich?
Konstytucja RP i Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.
15. Jaki organ zajmuje się sprawami związanymi z wyborami?
Państwowa Komisja Wyborcza jest stałym najwyższym organem wyborczym właściwym w sprawach przeprowadzania wyborów i referendów.
16. Gdzie mogę znaleźć więcej informacji na temat wyborów?
Wszystkie informacje, komunikaty i prawo wyborcze są dostępne na stronie Państwowej Komisji Wyborczej: www.pkw.gov.pl.
POWYŻSZE PYTANIA I ODPOWIEDZI MAJĄ SŁUŻYĆ UPOWSZECHNIENIU WIEDZY NA TEMAT WYBORÓW PREZYDENCKICH. NIE POWINNY BYĆ TRAKTOWANE JAKO ŹRÓDŁO CZY WYKŁADNIA OBOWIĄZUJĄCEGO PRAWA.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub pytań szczegółowych prosimy o kontakt z Wydziałem Konsularnym Ambasady RP w Sztokholmie:
Tel.: 08 50 57 50 60
e-mail: sztokholm.amb.wk@msz.gov.pl
Źródło: materiały pochodzą ze strony sztokholm.msz.gov.pl
Fot: freeimages.com